Maszyny do robót ziemnych cz.1

Walce i zagęszczarki

1. WALCE
Walec budowlany to maszyna do zagęszczania gruntów w robotach ziemnych lub zagęszczania mas nawierzchniowych przy budowie dróg, poprzez nacisk sztywnych lub podatnych kół - wałów podczas jazdy.

1.1 Budowa walca drogowego
- Rama
- Wały
- Obudowa
- Silnik
- Układ sterowania
- Mechanizmy związane z pracą wałów

1.2. Podział ze względu na oddziaływanie na podłoże

1.2.1. Walce statyczne
Oddziałują własną masą, na niewielką głębokość. Walce statyczne gładkie w robotach drogowych stosowane są do prac końcowych, których głównym celem jest uzyskanie równej i gładkiej powierzchni przy niewielkiej głębokości zagęszczania. Można jest stosować do zagęszczania górnych warstw nasypów zagęszczonych sprzętem wibracyjnym oraz do zagęszczania gruntów spoistych. Do zagęszczania gruntów spoistych w nasypie w postaci brył, najlepiej jest stosować walce okołkowane.

1.2.2. Walce wibracyjne
Nadają się do zagęszczania wszelkich gruntów, zwłaszcza gruntów o dużym kącie tarcia wewnętrznego. Do zalet walców wibracyjnych zalicza się dużą efektywność zagęszczania warstw o dużej grubości, stosunkową lekkość tych maszyn i małą liczbę niezbędnych przejść. Ich wadą jest rozluźnianie górnej warstwy gruntu i konieczność wykończenia zagęszczanej powierzchni walcami ogumionymi o dużym ciśnieniu lub gładkimi walcami statycznymi. Jeśli walec ma regulowaną częstotliwość drgań, to zagęszczenie rozpoczyna się z niewielką częstotliwością, np.10 Hz, stopniowo zwiększając ją do 25 Hz, a nawet do 50 Hz.

1.3. Podział ze względu na sprężystość wałów

1.3.1. Walce stalowe

1.3.2. Ogumione
W porównaniu z walcami gładkimi są bardziej skuteczne w zagęszczaniu wgłębnym. Nadają się do zagęszczania gruntów spoistych i niespoistych. Skuteczność zagęszczania walca ogumionego zależna jest od dwóch parametrów: obciążenia na koło oraz ciśnienia kontaktowego styku opony z podłożem. Duży balast, potrzebny do osiągnięcia pożądanego ciężaru roboczego można otrzymać poprzez stosowanie żelaznych sztab, piasku lub wody. Koła przedniej osi są przesunięte względem kół osi tylnej, aby ślady kół obu osi nie pokrywały się, lecz tylko częściowo zachodziły na siebie. Do zagęszczania gruntów używa się najczęściej opon z bieżnikiem wysoko profilowanym.

1.4. Podział ze względu na kształt wałów

1.4.1. Gładkie

1.4.2. Okołkowane

1.4.3. Kompaktory
Kompaktory to zagęszczarki, które są wykorzystywane do rozprowadzania i zagęszczania gruntu na dużych budowach. Dzięki wypustowej konstrukcji strzałkowego koła ubijającego kompaktory do gruntu zapewniają większy nacisk na podłoże, silniejsze ubijanie, doskonałą przyczepność i płynną jazdę. Są przeznaczone głównie do zagęszczania gruntów spoistych, uzyskuje się dzięki nim średnie miąższości zagęszczanych warstw.

1.5. Podział ze względu na liczbę i usytuowanie

1.5.1. Jednowałowe

1.5.2. Dwuwałowe dwuosiowe

1.6. Podział ze względu na napęd

1.6.1. Ręcznie prowadzone

1.6.2. Przyczepne

1.6.3. Samojezdne

1.6.4. Zdalne sterowane

1.7. Podział ze względu na konstrukcję ramy

1.7.1. Sztywne

1.7.2. Przegubowe

1.8. Podział ze względu na ciężar

2. ZAGĘSZCZARKI

2.1. Płytowe
Płyty wibracyjne to najlepsze maszyny do robót na niewielkich powierzchniach, gdzie stosowanie walców jest nieekonomiczne, a więc przy niewielkich naprawach dróg, w miejscach trudno dostępnych. Nadają się do zagęszczania wszelkich gruntów (niezalecane do gruntów bardzo spoistych). W porównaniu z walcami wibracyjnymi płyty nieco lepiej zagęszczają powierzchnie, a gorzej oddziałują wgłębnie. Elementem roboczym jest płyta metalowa wzbudzana przez układ wibracyjny napędzany silnikiem elektrycznym lub spalinowym. Głębokość zagęszczenia zależy od kształtu i powierzchni płyty, częstotliwości jej drgań oraz zainstalowanej mocy. Grubość zagęszczanej warstwy można przyjmować orientacyjnie równą mniejszemu wymiarowi płyty wibracyjnej, a czas trwania wibracji określa się doświadczalnie.

2.1.1. Jednokierunkowe

2.1.2. Dwukierunkowa (rewersyjna)

2.2. Ubijarki wibracyjne (ubijaki, stopy, skoczki)
Mają podobne zastosowanie jak płyty wibracyjne, mogą być używane do zagęszczania gruntów spoistych. Ślady ubijaka powinny zachodzić na siebie. Zwykle potrzeba 5÷10 uderzeń.

2.3. Podczepiane do maszyn
Zagęszczarki hydrauliczne przeznaczone są do zagęszczania gruntu, rowów i skarp oraz wbijania i wyciągania pali. Są szybsze i łatwiejsze w użyciu od ubijaków ręcznych — i dlatego bardziej ekonomiczne. Operator zagęszczarki hydraulicznej zamontowanej na wysięgniku koparki nie przebywa bezpośrednio w obszarze działania maszyny, co wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa i ograniczenie hałasu oddziaływującego bezpośrednio na operatora. W szczególności bezpieczniejsza jest praca w wykopach.